Avrupa Birliği (AB) Adalet Divanı, Malta'nın "altın pasaport" olarak da bilinen "yatırım karşılığı vatandaşlık" uygulamasını sonlandırması gerektiğine hükmetti. Bu karar, AB Komisyonu'nun 29 Eylül 2022'de açtığı dava sonucunda alındı ve para karşılığı AB vatandaşlığı almanın yolunu hukuken kapatmış oldu.

Altın Pasaport Nedir?

Altın pasaport, bir ülkeye yatırım yaparak o ülkenin vatandaşlığını elde etme imkanı sunan bir uygulamadır. Bu uygulama sayesinde, yatırımcılar belirli bir miktar para ödeyerek o ülkenin pasaportuna sahip olabilir ve AB vatandaşı olma hakkı kazanabilirlerdi. Ancak AB Adalet Divanı'nın kararıyla bu durum değişiyor.

• Yatırım karşılığı vatandaşlık alma imkanı
• AB vatandaşı olma hakkı
• Serbest dolaşım ve AB iç pazarına erişim

Mahkeme Kararının Gerekçesi

Adalet Divanı, gerekçeli kararında, "bir üye devletin vatandaşı olma statüsünün ve dolayısıyla Birlik vatandaşlığının verilmesinin ticarileştirilmesi anlamına geldiğini ve bunun AB Anlaşmalarından kaynaklanan temel statü kavramıyla bağdaşmadığını" belirtti. Mahkeme, ödeme yapmanın vatandaşlık verilmesi için temel bir ölçüt oluşturmadığını vurguladı. Bu karar, AB vatandaşlığının değerini koruma amacı taşıyor.

AB'nin İhlal Süreci ve Malta'nın Tutumu

AB Komisyonu, Malta'ya karşı 20 Ekim 2020'de söz konusu uygulama nedeniyle AB yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle "ihlal süreci" başlatmıştı. Malta, Rusya'nın Ukrayna'da savaş başlatmasının ardından bu uygulamayı Rus ve Belaruslular için durdurmasına rağmen diğer ülke vatandaşları için sürdürmeye devam etmişti. Bu durum, AB'nin tepkisini çekmiş ve davanın açılmasına neden olmuştu.

AB içinde Bulgaristan, Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve Malta'nın "altın pasaport", 12 ülkenin ise farklı koşullarda yatırım karşılığı oturum izni uygulaması bulunuyordu. Zaman içerisinde diğer ülkeler bu uygulamaya son verirken, Malta sürdürmeye devam etmişti. AB içinde 2011-2019 döneminde 130 bin kişinin bu iki uygulamadan faydalandığı, bu ülkelerin 21,8 milyar avro elde ettiği belirtiliyor.

AB Adalet Divanı'nın bu kararı, Avrupa Birliği vatandaşlığının değerini ve anlamını koruma yolunda atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Malta'nın bu karara uyarak altın pasaport uygulamasını sonlandırması bekleniyor. Bu durum, diğer ülkelerdeki benzer uygulamaların da gözden geçirilmesine yol açabilir.