Türkiye'de ekonomik dalgalanmaların etkisiyle karşılıksız çek sorunları giderek artıyor. 2025 yılının ilk çeyreğinde çek kullanımında düşüş yaşanırken, karşılıksız çeklerin sayısı ve tutarı endişe verici boyutlara ulaştı. Bu durum, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) olumsuz etkiliyor ve ticari ilişkilerde güvensizlik ortamı yaratıyor.

Karşılıksız Çeklerdeki Artışın Nedenleri

Karşılıksız çeklerdeki artışın birçok nedeni bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Ekonomik belirsizlikler ve dalgalanmalar
• Yüksek enflasyon ve alım gücündeki düşüş
• Şirketlerin finansman sorunları
• Kredi erişimindeki zorluklar
• Tahsilat süreçlerindeki aksaklıklar

Bu faktörler bir araya geldiğinde, şirketlerin ödeme güçlüğü yaşamasına ve dolayısıyla karşılıksız çek sayısının artmasına neden oluyor. Ayrıca, bazı kötü niyetli kişilerin de bu durumu fırsat bilerek sahte çekler düzenlemesi, sorunu daha da derinleştiriyor.

Mağduriyetler ve Çözüm Önerileri

Karşılıksız çek mağduriyeti, hem çeki veren hem de çeki alan taraf için ciddi sorunlara yol açabiliyor. Çeki veren taraf, yasal süreçlerle uğraşmak zorunda kalırken, çeki alan taraf ise alacağını tahsil edemediği için finansal kayıplar yaşıyor. Bu durum, ticari ilişkileri zedeleyerek ekonomik büyümeyi de olumsuz etkiliyor.

Peki, bu sorunun önüne geçmek için neler yapılabilir?

• Çek kullanımının daha güvenli hale getirilmesi
• Kredi derecelendirme sistemlerinin güçlendirilmesi
• Tahsilat süreçlerinin hızlandırılması
• Ekonomik istikrarın sağlanması
• Devlet destekli kredi imkanlarının artırılması

Bu önlemlerin alınması, karşılıksız çek sorununu azaltmaya ve ticari güveni yeniden tesis etmeye yardımcı olabilir.

2025 yılının ilk çeyreğinde çek kullanımı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 azalırken, karşılıksız çek sayısı yüzde 15 arttı. Nisan ayında ise 694 bin 810 TL tutarında karşılıksız çek tespit edildi. Bu rakamlar, durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor ve acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyor.