2025 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) başvurularında yaşanan yaklaşık 600 bin kişilik azalma, Türkiye'nin genç nüfusu ve eğitim sistemi üzerine düşündürücü bir tablo ortaya koyuyor. Bu dramatik düşüş, sadece sayısal bir veri olmanın ötesinde, toplumsal dönüşümlerden ekonomik koşullara, bireysel motivasyonlardan eğitim sisteminin açmazlarına kadar birçok faktörü içinde barındırıyor.

YKS Başvuru Sayısındaki Azalmanın Nedenleri

Peki, bu düşüşün ardında yatan sebepler neler? İşte YKS başvuru sayısındaki azalmanın temel nedenleri:

• Doğurganlık Oranlarındaki Düşüş: Türkiye'de doğurganlık oranlarının son yıllarda azalması, üniversite çağındaki genç nüfusun da azalmasına yol açtı. TÜİK verilerine göre, 2001 yılında 2,38 olan toplam doğurganlık hızı, 2023'te 1,51'e geriledi.
• Üniversite Mezunu İşsizliği: Üniversite mezunu işsizliğinin artması, gençlerin üniversiteye gitme motivasyonunu kırıyor. YÖK ve İŞKUR verilerine göre, mezuniyet sonrası iş bulamayan veya asgari ücretle çalışan milyonlarca genç, üniversite diplomasının ekonomik karşılığını alamıyor.
• Alternatif Kariyer Yolları: Yazılım, tasarım, dijital pazarlama gibi alanlarda üniversite diploması olmadan da kariyer yapma imkanı, gençleri farklı arayışlara yöneltiyor. Bootcamp'ler, online kurslar ve yurt dışı fırsatları, YKS'ye olan ilgiyi azaltıyor.
• Eğitim Sistemine Güvensizlik: Sınav sisteminin sık sık değişmesi, müfredatın ezberci yapısı ve öğretmen kalitesindeki bölgesel farklar, eğitim sistemine olan güveni zedeliyor. Gençler, kendilerini değerli hissetmedikleri bir sistemde başarı aramak istemiyor.
• Ekonomik Zorluklar: Barınma, ulaşım ve beslenme maliyetlerinin artması, özellikle dar gelirli ailelerin çocuklarının üniversite hayallerini ertelemesine veya vazgeçmesine neden oluyor.

Gençlerin Gelecek Kaygıları ve Umutsuzluk

Gençler arasında geleceğe dair umutların azalması, sınavlara dair motivasyonu da doğrudan etkiliyor. Pandemi sonrası süreçte derinleşen psikolojik sorunlar, yalnızlık, tükenmişlik hissi ve başarısızlık korkusu gibi duygular, sınav başvurularında geri durmaya neden olabiliyor. Umutsuzluk, geleceği planlamaktan dahi alıkoyan bir engel haline geldi.

"Gençlerin sınavdan çekilişi, sadece bir sayı değil; bir sistemden, bir umuttan ve bir gelecekten vazgeçiştir," yorumu, yaşanan durumun vahametini gözler önüne seriyor.

Çözüm Ne? Eğitimde Kökten Değişim Şart!

2025 YKS başvuru sayısındaki 600 binlik azalma, sadece bir sayı düşüşü değil, Türkiye'deki gençliğin ruh haline, toplumsal yapıya ve eğitim sistemine dair derin mesajlar içeren bir göstergedir. Bu tabloyu sadece "başvuru azaldı" şeklinde okumak yerine; gençlerin beklentilerini, sistemin yetersizliklerini ve geleceğe dair kaygılarını dikkate alan bir dönüşüm perspektifiyle değerlendirmek gerekir.

Eğitim sisteminin gençleri kazanabilmesi için sadece sınav merkezli değil, yaşamla bağ kuran, umut ve anlam üreten, ekonomik güvencelerle desteklenen bir yapıya evrilmesi şarttır. Aksi takdirde, geleceğimiz olan gençleri kaybetmeye devam edeceğiz.