Son zamanlarda sosyal medyada ve günlük hayatta sıkça karşılaştığımız "gaslighting" terimi, ilişkilerde yaşanan psikolojik manipülasyonun en sinsi ve tehlikeli türlerinden biri olarak öne çıkıyor. Peki, gaslighting tam olarak nedir ve bir ilişkide gaslighting'e maruz kalıp kalmadığımızı nasıl anlarız? Bu yazıda, gaslighting'in ne anlama geldiğini, ilişkilerde nasıl ortaya çıktığını ve kendimizi bu tür manipülasyonlardan nasıl koruyabileceğimizi detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Eğer siz de ilişkinizde bir şeylerin ters gittiğini düşünüyorsanız ve sürekli olarak kendinizden şüphe ediyorsanız, bu yazı tam size göre!

Gaslighting Nedir?

Gaslighting, bir kişinin başka bir kişiyi kendi akıl sağlığından, gerçekliğinden ve algılarından şüphe duymasına neden olacak şekilde manipüle etme sürecidir. Bu manipülasyon, mağduru kendi hafızasına, yargılarına ve hatta akıl sağlığına inanmamaya yönlendirir. Gaslighting uygulayan kişi, yalan söyleme, inkar etme, çarpıtma ve suçlama gibi taktikler kullanarak mağduru sürekli olarak kafasını karıştırmaya ve kontrol altında tutmaya çalışır. Bu durum, mağdurun özgüvenini zedeler, anksiyete ve depresyona yol açabilir ve hatta gerçeklik algısını bozabilir.

Gaslighting terimi, 1938 yapımı "Gas Light" adlı tiyatro oyunundan ve bu oyunun 1944'te çekilen filminden esinlenmiştir. Hikayede, bir koca karısını deliliğin eşiğine getirmek için evin gaz lambalarını kısarak kadının gerçeklik algısını manipüle eder. Günümüzde gaslighting, sadece romantik ilişkilerde değil, aile, arkadaşlık ve iş ilişkilerinde de görülebilen bir manipülasyon türü olarak kabul edilmektedir.

İlişkilerde Gaslighting Nasıl Ortaya Çıkar?

Gaslighting, ilişkilerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. İşte en yaygın gaslighting örnekleri:

• Yalan Söyleme ve İnkar Etme: Manipülatör, bariz gerçekleri inkar eder veya yalan söyler. Örneğin, "Böyle bir şey hiç olmadı" veya "Sen yanlış hatırlıyorsun" gibi ifadeler kullanır.
• Çarpıtma: Olayları ve durumları mağdurun aleyhine olacak şekilde çarpıtır. Mağduru suçlu hissettirmek için gerçekleri manipüle eder.
• Suçlama: Mağduru sürekli olarak suçlar ve kendi hatalarını örtbas etmeye çalışır. Örneğin, "Sen çok hassassın" veya "Her şeyi yanlış anlıyorsun" gibi ifadeler kullanır.
• Küçümseme: Mağdurun duygularını, düşüncelerini ve deneyimlerini küçümser. Mağduru değersiz ve önemsiz hissettirir.
• İzolasyon: Mağduru ailesinden, arkadaşlarından ve sosyal çevresinden uzaklaştırmaya çalışır. Mağduru manipülatöre bağımlı hale getirmek için yalnız bırakır.

Gaslighting'den Korunmanın Yolları

Gaslighting'e maruz kalmamak veya bu durumdan kurtulmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

• Gerçekliğinizi Doğrulayın: Kendi düşüncelerinize, duygularınıza ve deneyimlerinize güvenin. Şüpheye düştüğünüzde güvendiğiniz bir arkadaşınızla veya aile üyenizle konuşun.
• Sınırlarınızı Belirleyin: Manipülatöre karşı net sınırlar çizin ve bu sınırlara uyun. Kabul etmeyeceğiniz davranışları açıkça belirtin.
• Kendinize İyi Bakın: Fiziksel ve duygusal sağlığınıza özen gösterin. Düzenli egzersiz yapın, sağlıklı beslenin ve yeterince uyuyun.
• Profesyonel Yardım Alın: Gaslighting'in etkileriyle başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bir terapist veya danışmandan yardım alın.

Gaslighting, kurbanın özgüvenini derinden sarsan ve psikolojik sağlığını ciddi şekilde etkileyen bir manipülasyon türüdür. Bu nedenle, gaslighting'in ne olduğunu anlamak ve kendimizi bu tür manipülasyonlardan korumak son derece önemlidir. Eğer siz de bir ilişkide gaslighting'e maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, yalnız olmadığınızı ve yardım alabileceğinizi unutmayın. Unutmayın, kendi gerçekliğinize sahip çıkmak ve kendinizi korumak en doğal hakkınızdır.