Türkiye, coğrafi konumu ve iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle deprem, sel, heyelan ve orman yangınları gibi birçok doğal afete maruz kalmaktadır. Bu afetlerin yol açabileceği olumsuz sonuçları en aza indirmek amacıyla, afet yönetimi alanında sürekli olarak yeni stratejiler ve teknolojiler geliştirilmektedir. "2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı" çerçevesinde, afet risklerinin azaltılması ve afetlere müdahale süreçlerinin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, Sayısal Telsiz Sistemi'nin yıl sonuna kadar 60 ilde devreye alınması ve Afet Yönetimi Karar Destek Sistemi (AYDES)'nin geliştirilmesi gibi önemli adımlar atılmaktadır.

Türkiye'nin Afet Yönetimi Alanındaki Gelişmeleri

Türkiye, afet yönetimi konusunda önemli adımlar atmaktadır. Ülke genelinde kurulan 1204 deprem gözlem istasyonu ile Avrupa'nın en büyük deprem gözlem ağına sahip ülke konumuna gelinmiştir. Bu sayede, yıllık ortalama 25 bin deprem çözümleme kapasitesine ulaşılmıştır. Ayrıca, afet ve acil durum süreçlerinin elektronik ortamda takibini sağlayan AYDES'te 95 ana modül ve 456 alt modül geliştirilmiştir. Bu sistem, afet durumunda kurumlar arası koordinasyonu sağlayarak müdahale süreçlerini hızlandırmayı amaçlamaktadır.

Afetlere müdahalede görev alacak ekiplerin standartlarını belirleyen AFAD Akreditasyon Sistemi kapsamında 414 ekip ve 13 bin 626 üye akredite edilmiştir. AFAD Gönüllülük Sistemi'ne ise 351 bin "zorunlu eğitimli gönüllü" ve 74 bin 554 "destek gönüllüsü" dahil edilmiştir. Bu gönüllüler, afet anında sahada aktif rol alarak arama kurtarma, yardım dağıtımı ve psikososyal destek gibi çeşitli görevleri üstlenmektedirler.

Sayısal Telsiz Sistemi ile Kesintisiz İletişim

Afet durumlarında iletişimin önemi tartışılmazdır. Kurumlar arasında kesintisiz ve güvenli bir iletişim ağı sağlamak amacıyla Sayısal Telsiz Sistemi kurulmuştur. Bu sistem, ASELSAN'ın milli çözümleriyle desteklenerek haberleşme güvenliğini en üst düzeye çıkarmayı hedeflemektedir. Yıl sonuna kadar 60 ilde devreye alınacak olan bu sistemin, ilerleyen dönemlerde 81 ile yaygınlaştırılması planlanmaktadır. Sayısal Telsiz Sistemi, afet anında bilgi akışının kesintisiz bir şekilde sağlanmasına ve koordinasyonun etkin bir şekilde yürütülmesine katkıda bulunacaktır.

Geleceğe Yönelik Planlar ve Yapay Zeka Entegrasyonu

Türkiye, afet yönetimi alanında geleceğe yönelik planlar yapmaya devam etmektedir. Afet risklerinin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve azaltılmasına yönelik faaliyetlerin yürütülmesi ve denetlenmesi ile afet esnasında ve sonrasındaki müdahale çalışmalarının etkinliğinin artırılması için kurumların uzmanlık alanları dikkate alınarak yetki ve sorumlulukların yeniden düzenleneceği, kurumlar arası koordinasyonun güçlendirileceği vurgulanmaktadır. Ayrıca, afet yönetimi alanında uluslararası işbirliklerinin artırılması ve afet yönetiminden sorumlu merkezi ve yerel birimlerin teknik ve idari kapasitelerinin güçlendirilmesi hedeflenmektedir.

Afet sonrası hasar tespitinde İHA, uydu görüntüsü ve hava fotoğrafları kullanılarak hızlı ve etkin değerlendirme imkanı sağlayacak yapay zeka destekli altyapının geliştirilerek AYDES'e entegre edileceği bildirilmiştir. Bu sayede, hasar tespit süreçleri hızlanacak ve afetzedelere daha hızlı bir şekilde yardım ulaştırılması mümkün olacaktır.

Türkiye'nin afet yönetimi alanındaki bu çalışmaları, ülkenin afetlere karşı direncini artırmayı ve vatandaşların güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır. Yapılan yatırımlar ve geliştirilen teknolojiler sayesinde, gelecekte yaşanabilecek afetlerin etkileri en aza indirilebilecektir. Özellikle Sayısal Telsiz Sistemi ve AYDES gibi projeler, afet anında iletişimin ve koordinasyonun sağlanmasında kritik bir rol oynayacaktır.